Το περιεδρικό απόστημα (ή περιπρωκτικό απόστημα) είναι μια από τις πιο συχνές παθήσεις της περιοχής του πρωκτού και χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία κοιλότητας γεμάτης με πύον στους γλουτούς και πολύ κοντά στην περιοχή του πρωκτού. Προκαλεί έντονα συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα του ασθενούς. Η αντιμετώπισή της πρέπει να είναι άμεση, διότι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι καθοριστικές για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών, όπως η δημιουργία περιεδρικού συριγγίου.
Περιεδρικό απόστημα: Αίτια εμφάνισης
Το περιεδρικό απόστημα προκύπτει όταν οι πρωκτικοί αδένες φράξουν και μολυνθούν. Η φλεγμονή αυτή οφείλεται συνήθως σε βακτήρια που φυσιολογικά κατοικούν στο έντερο. Παράγοντες κινδύνου είναι:
- Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, με κυριότερη τη νόσο Crohn
- Ανοσοκαταστολή, όπως σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων
- Έλλειψη υγιεινής και κακές καθημερινές συνήθειες
Επιπλέον, τραυματισμοί στην περιοχή, παρατεταμένη διάρροια ή συχνές λοιμώξεις του πρωκτού μπορεί να ευνοήσουν την εμφάνιση αποστήματος. Σε άτομα με παχυσαρκία ή καθιστική ζωή, ο κίνδυνος είναι ακόμη μεγαλύτερος λόγω μειωμένης τοπικής αιμάτωσης και αυξημένης τριβής σε συνδυασμό με πλημελή υγιεινή της περιοχής.
Η κατάσταση κατά την οποία υπάρχουν εκκολπώματα χωρίς φλεγμονή ή συμπτώματα ονομάζεται εκκολπωμάτωση. Όταν κάποιο εκκόλπωμα φλεγμαίνει ή μολυνθεί, η πάθηση εξελίσσεται σε εκκολπωματίτιδα, που μπορεί να συνοδεύεται από έντονο πόνο και σοβαρές επιπλοκές.
Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι έχουν εκκολπώματα, καθώς αυτά ανακαλύπτονται συχνά τυχαία σε εξετάσεις όπως η κολονοσκόπηση. Ωστόσο, η έγκαιρη διάγνωση και η κατανόηση της φύσης της πάθησης είναι σημαντικές, γιατί βοηθούν στην πρόληψη υποτροπών και επιπλοκών.
Συμπτώματα της πάθησης
Τα συμπτώματα του περιεδρικού αποστήματος είναι χαρακτηριστικά, αν και η ένταση τους ποικίλλει. Το κυρίαρχο είναι ο έντονος πόνος, που επιδεινώνεται με το κάθισμα, το περπάτημα ή την αφόδευση. Ταυτόχρονα, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει:
- Ορατή διόγκωση και ερυθρότητα γύρω από τον πρωκτό
- Πυρετό, ρίγη και γενική αδυναμία
- Έκκριση πύου ή δύσοσμου υγρού από το περιπρωκτικό δέρμα
Σε πιο βαθιά αποστήματα, τα συμπτώματα είναι λιγότερο εμφανή και η διάγνωση μπορεί να καθυστερήσει. Αυτός είναι και ο λόγος που κάθε ανεξήγητος πόνος ή πρήξιμο στην περιοχή πρέπει να αξιολογείται άμεσα από ιατρό.
Περιεδρικό απόστημα: Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται κυρίως με την κλινική εξέταση, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι επαρκής. Ωστόσο, όταν το απόστημα είναι εσωτερικό ή βαθύτερο, οι απεικονιστικές εξετάσεις γίνονται απαραίτητες. Ο υπέρηχος ενδοπρωκτικά ή η μαγνητική τομογραφία βοηθούν στον ακριβή εντοπισμό της θέσης και του μεγέθους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε ασθενείς με υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, όπου η διάκριση μεταξύ αποστήματος και συριγγίου είναι κρίσιμη για την επιλογή της θεραπείας.
Επιπλοκές
Η πιο συχνή επιπλοκή είναι η δημιουργία περιεδρικού συριγγίου, το οποίο εμφανίζεται σε ποσοστό άνω του 30% των περιπτώσεων μετά από απόστημα. Το συρίγγιο είναι ένα παθολογικό κανάλι που ενώνει το εσωτερικό του ορθού με το δέρμα και συχνά απαιτεί ξεχωριστή χειρουργική αντιμετώπιση. Άλλες επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν είναι:
- Επέκταση της λοίμωξης στους γύρω ιστούς, που συχνά μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη
- Σήψη, όταν η λοίμωξη διασπείρεται στο αίμα
- Χρόνιες υποτροπές, που επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής
Γι’ αυτόν τον λόγο, η άμεση ιατρική παρέμβαση αποτελεί προτεραιότητα.
Περιεδρικό απόστημα: Θεραπεία
Η αντιμετώπιση του περιεδρικού αποστήματος είναι πάντα χειρουργική, καθώς καμία φαρμακευτική αγωγή δεν μπορεί να εξαλείψει το πύον που έχει ήδη σχηματιστεί. Η βασική επέμβαση είναι η παροχέτευση της αποστηματικής κοιλότητας, η οποία πρέπει να γίνει με πολλή προσοχή, ώστε να καθαρισθούν όλες οι κοιλότητες καθώς υπάρχει πιθανότητα να υπάρχουν περισσότερες της μίας, που να διαχωρίζονται μεταξύ τους με διαφραγμάτια.
Αρχικά, ο ασθενής υποβάλλεται σε τοπική ή γενική αναισθησία, ανάλογα με τη θέση και την έκταση του αποστήματος. Σε μικρά και επιφανειακά αποστήματα επαρκεί η τοπική αναισθησία, ενώ σε μεγάλα ή βαθύτερα προτιμάται η γενική. Ο χειρουργός εντοπίζει το σημείο της μεγαλύτερης φλεγμονής και πραγματοποιεί μια μικρή τομή στο δέρμα. Μέσα από αυτήν την τομή απομακρύνεται το πύον και καθαρίζεται η κοιλότητα.
Στη συνέχεια, η κοιλότητα δεν κλείνεται με ράμματα αλλά αφήνεται ανοιχτή, ώστε να συνεχίσει να παροχετεύει. Συχνά τοποθετείται γάζα ή ειδικά επιθέματα που απορροφούν τα υγρά και βοηθούν στην επούλωση από μέσα προς τα έξω. Αυτό μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο επανεμφάνισης του αποστήματος.
Η διάρκεια της επέμβασης είναι σύντομη, συνήθως 15–30 λεπτά, και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Μετά την επέμβαση, δίνονται οδηγίες για καθημερινό καθαρισμό της περιοχής, συχνές αλλαγές επιδέσμων και λήψη παυσίπονων εφόσον χρειαστεί. Σε ειδικές περιπτώσεις, χορηγούνται και αντιβιοτικά για την αποτροπή περαιτέρω μόλυνσης.
Μετεγχειρητική πορεία
Η ανάρρωση μετά την παροχέτευση είναι συνήθως γρήγορη, εφόσον ακολουθηθούν οι ιατρικές οδηγίες. Η φροντίδα της περιοχής περιλαμβάνει τακτικούς καθαρισμούς, συχνές αλλαγές επιδέσμων και χρήση τοπικών αντισηπτικών. Επιπλέον, η διατροφή με άφθονες φυτικές ίνες συμβάλλει στην αποφυγή δυσκοιλιότητας και μειώνει την πίεση στην περιοχή. Σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να προταθούν καθιστά λουτρά με χλιαρό νερό (εδρόλουτρα) για ανακούφιση και καλύτερη επούλωση. Αν και οι περισσότεροι επιστρέφουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες σε λίγες ημέρες, η πλήρης επούλωση της πληγής μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες. Η παρακολούθηση από τον θεράποντα ιατρό είναι σημαντική, ώστε να εντοπιστεί έγκαιρα πιθανή δημιουργία συριγγίου.
Πρόληψη του περιεδρικού αποστήματος
Η πρόληψη δεν είναι πάντοτε εφικτή, αλλά ορισμένα μέτρα μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης:
- Υιοθέτηση διατροφής πλούσιας σε φυτικές ίνες και κατανάλωση επαρκών υγρών για αποφυγή δυσκοιλιότητας
- Καθημερινή φροντίδα υγιεινής της περιοχής με ήπιο καθαρισμό χωρίς τραυματισμούς στην περιοχή
- Αποφυγή παρατεταμένης καθιστικής στάσης και διατήρηση φυσιολογικού βάρους
Επιπλέον, η έγκαιρη αντιμετώπιση οποιασδήποτε πρωκτικής λοίμωξης ή αιμορροΐδων μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης αποστήματος.
Ο Γενικός Χειρουργός Νεόφυτος Ι. Ευαγγέλου διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση του περιεδρικού αποστήματος, ή άλλων παθήσεων του ανθρώπινου σώματος. Εάν επιθυμείτε να αντιμετωπίσετε την πάθηση με τη βοήθεια της ιατρικής, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.