Εισαγωγή
Το ανώτερο πεπτικό περιλαμβάνει τον οισοφάγο, το στόμαχο και το δωδεκαδάκτυλο που είναι το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου. Τα όργανα του ανωτέρου πεπτικού είναι όλα προσβάσιμα με το ενδοσκόπιο γεγονός που κάνει πιο εύκολη τη διάγνωση των αντίστοιχων παθήσεων. Οι παθήσεις αυτών των οργάνων είναι αντικείμενο της χειρουργικής του ανωτέρου πεπτικού και διακρίνονται σε καλοήθεις και κακοήθεις.
Καλοήθεις Παθήσεις
Στις καλοήθεις παθήσεις διακρίνουμε τα εξής:
- Αχαλασία Οισοφάγου
- Διαφραγματοκήλη
- Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση
- Πεπτικό Έλκος
- Καλοήθεις Όγκοι
Οι καλοήθεις παθήσεις του ανώτερου πεπτικού αντιμετωπίζονται συνήθως με λαπαροσκοπικές επεμβάσεις γεγονός που έχει βελτιώσει σημαντικά τη μετεγχειρητική πορεία των ασθενών αλλά και την αποδοχή των επεμβάσεων αυτών από την ιατρική κοινότητα. Αποτέλεσμα είναι οι διαφραγματοκήλες αλλά και η αχαλασία να επιδιορθώνονται με τον ασθενή να παραμένει στο νοσοκομείο μία με δύο ημέρες και να επιστρέφει στις πλήρεις δραστηριότητές του ταχύτατα. Σήμερα, το πεπτικό έλκος θεραπεύεται με φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο οι επιπλοκές του πεπτικού έλκους οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες και δυνητικά θανατηφόρες οδηγούν πολύ συχνά τους ασθενείς στο χειρουργείο.
Κακοήθεις Παθήσεις
Στις κακοήθεις παθήσεις διακρίνουμε τα εξής:
- Καρκίνος Οισοφάγου – Οισοφάγος Barrett (προκαρκινωματώδης κατάσταση)
- GIST Στομάχου
- Λέμφωμα Στομάχου
- Καρκίνος Στομάχου
Οι κακοήθεις παθήσεις του ανωτέρου πεπτικού αντιμετωπίζονται συχνότερα με ανοικτή χειρουργική απ’ ό,τι λαπαροσκοπική, και απαιτούν ευρείες εκτομές και εκτεταμένους λεφαδενικούς καθαρισμούς ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Συχνότερες επεμβάσεις είναι η ανωτέρα γαστρεκτομή (proximal gastrectomy), η ριζική υφολική γαστρεκτομή(distal gastrectomy) και η ολική γαστρεκτομή (total gastrectomy). Ο συμπληρωματικός λεμφαδενικός καθαρισμός είναι συνήθως λιγότερο ή περισσότερο εκτεταμένος (D1 ή D2 λεμφαδενικός καθαρισμός) και διαφορετικός κάθε φορά, ανάλογα με την εντόπιση του όγκου.
Αποκατάσταση της συνέχειας του πεπτικού σωλήνα γίνεται με αναστόμωση του παραμένοντος τμήματος του στομάχου με το λεπτό έντερο ή κατευθείαν του οισοφάγου με το λεπτό έντερο με διάφορες μεθόδους όπως Billroth I, Billroth II, Y κατά Roux κλπ. Πολύτιμος αρωγός στην προσπάθεια των χειρουργών είναι η εξειδικευμένη ομάδα των ογκολόγων που σε συνεργασία με τους πρώτους αποφασίζουν για τη μετεγχειρητική συμπληρωματική θεραπεία των ασθενών εξατομικευμένα.